Aşırı Aktif Mesane

AAM sendromu neden oluşur?

Mesanede meydana gelen istemsiz ve ani kasılmalar, mesane dolumunun daha hassas hissedilmesi, yaşla birlikte gece idrar üretiminin artması ve küçük mesane, bu hastalığın olası nedenlerini açıklamaya yönelik hipotezler arasında yer almaktadır. Ayrıca, fazla sıvı tüketimi, aşırı kafein, gazlı içecek ve alkol alımı, acılı, baharatlı ve ekşi gıdaların diyette sıkça yer alması, pelvik taban kaslarını zayıflatan durumlar (kilo alımı, gebelik, doğum, sedanter yaşam gibi), sinir sistemini etkileyen sorunlar, kronik sistemik hastalıklar, mesanenin kas yapısını etkileyen ve aşırı duyarlılık oluşturan durumlar, mesane enfeksiyonları ve iltihaplar da bu sendroma yatkınlık oluşturan faktörlerdir.

Aşırı aktif mesane belirtileri nelerdir?

Altta yatan herhangi bir sebep olmaksızın mesanenin depolama fonksiyonlarının düzgün çalışmaması sonucu ortaya çıkan aşırı aktif mesane sendromu, ertelenemeyen acil idrar yapma isteği (ani sıkışma), gece ve gündüz sık idrara çıkma, ve ani sıkışma hissi ile birlikte görülen idrar kaçırma gibi belirtilerle kendini gösterir.

AAM sendromu tanısı nasıl konulur?

Aşırı aktif mesane sendromu tanısı için öncelikle doktorunuz, sağlık öykünüzü alarak fizik muayenenizi yapacaktır. Ardından, mesane günlüğü tutmanızı isteyebilir ve gerek gördüğünde benzer belirtiler gösteren diğer hastalıkları dışlamak amacıyla idrar analizi, ultrasonografi, üroflovmetri, ürodinami ve sistoskopi gibi ek tetkikler isteyebilir.

Aşırı aktif mesane tedavi yöntemleri nelerdir?

Yaşam Tarzı Değişiklikleri : Aşırı aktif mesane tedavisinde sıvı alımının düzenlenmesi önemlidir; günlük en az 1.5 litre sıvı alınmalı ve bu alım düzenli yapılmalıdır. Uzun seyahatler öncesi ve gece yatmadan önce sıvı alımı kısıtlanmalı, çay, kahve ve alkol gibi diüretik etkisi olan içeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır. Ayrıca, mesaneyi tahriş edebilen yapay tatlandırıcılar, bazı yiyecekler (domates, turunçgiller, aşırı baharatlı gıdalar vb.) ve gazlı içeceklerin diyetten çıkarılması önerilir. Kilo kontrolü, özellikle idrar kaçırma üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik Kegel egzersizleri de tedavi sürecine dahil edilebilir.

İlaç Tedavisi : İlaç tedavisiyle, mesane kaslarında aniden oluşan kasılmaları önlemek, mesane hacmini artırmak ve böylece sık idrara çıkma ile ani idrar yapma isteğini azaltmak hedeflenir.

Mesane İçi Botulinum Toksin Uygulaması : Aşırı aktif mesane ve nörojen mesane tedavisinde kullanılan bu yöntemde, genellikle lokal anestezi altında, mesanenin 20 farklı noktasına özel bir iğne ile botulinum toksin enjeksiyonu yapılmaktadır. Etkisi yaklaşık 6-12 ay süren bu uygulamanın amacı, mesane kapasitesini artırmak ve istemsiz kasılmaları azaltarak hastaların idrar kaçırma ve sık idrara çıkma şikayetlerini gidermektir.

Nöromodülasyon (Sinir Uyarılması) : Elektrik akımı, mesaneyi kontrol eden sakral sinirleri uyarmak amacıyla kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavide iki tür sinir uyarımı mevcuttur:

Tibial Sinir Uyarımı: Elektrik akımını iletmek amacıyla ayak bileğine yakın bir bölgeye iğne yerleştirilir. İğne, ciltten geçerek bileğin iç kısmından bacak boyunca sakral sinirlere kadar uzanan tibial siniri uyarır. Tibial sinir uyarımı tedavisi genellikle 12 seans sürer, her seans 30 dakika olup haftada bir kez uygulanır.

Sakral Nöromodülasyon (Mesane Pili): İdrar kaçırma, idrar yapamama, dirençli aşırı aktif mesane ve ağrılı mesane sendromu tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, sakrum kemiğine yerleştirilen elektrotlar, bir pil aracılığıyla mesanenin fonksiyonlarını kontrol eden sinirleri uyararak hastanın şikayetlerinin giderilmesine yardımcı olur.

Mesane Büyütme Ameliyatı: Diğer tedavi yöntemlerinin etkili olmadığı dirençli ve ciddi olgularda nadiren başvurulan bir seçenektir.

AAM sendromu neden önemlidir?

Aşırı aktif mesane sendromu, sık idrara çıkma ve idrar kaçırma gibi fiziksel etkilerinin yanı sıra, kişinin sosyal ve psikolojik durumunu da önemli ölçüde olumsuz etkileyen ve sağlık ekonomisine büyük bir yük getiren bir bozukluktur. Bu hastalarda, gece sık idrara çıkma nedeniyle gündüz uyuklama, dikkat dağınıklığı ve iş verimliliğinde azalma gibi problemler yaşanabilir. İdrar kaçırma korkusu ve sürekli tuvalete gitme ihtiyacı, kişinin sosyal hayatını kısıtlayarak yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir.

AAM sendromu kendiliğinden geçer mi?

Aşırı aktif mesanenin kendiliğinden düzelmesi çok beklenen bir durum değildir. İyi bir diyet, spor, egzersiz, kilo verme ve zararlı alışkanlıkları terk etme gibi yaşam tarzında yapılacak birtakım değişikliklerle bazen ilaç kullanmaya gerek kalmadan bu sorun ortadan kalkabilmektedir. Ama aşırı aktif mesane tedavi edilmediği takdirde şikayetlerin daha da artabileceği ve pelvik taban kaslarının zayıflayabileceği unutulmamalıdır.